በአሏህ ስም እጅግ በጣም ርህሩህ እጅግ በጣም አዛኝ በሆነው።

=<({አል-ኢኽላስ 112:1-4})>=

ﺑﺴﻢ ﺍﻟﻠﻪ ﺍﻟﺮﺣﻤﻦ ﺍﻟﺮﺣﻴﻢ

1. በል! እርሱ አላህ አንድ ነው።

2. አላህ (የሁሉ) መጠጊያ ነው።

3. አልወለደም፤ አልተወለደምም።

4. ለእርሱም አንድም ብጤ የለውም።

ኢስላማዊ መዝገበ ቃላት

• አሰላሙ አለይኩም__ሙስሊሞች እርስ በርሳቸው ሲገናኙ የሚለዋወጡት ሰላምታ ሲሆን ትርጉሙም «ሰላም ባንተ ላይ ይሁን» ማለት ነው።

• አሲዲቅ__ እውነተኛ/ሃቀኛው

ይህ መጠሪያ ረሱል ሰ.ዐ.ወ ለአቡበክር የተሰጡት ነው።

• አሹራ__ የሙሐረም ወር አስረኛ ቀን ነው።
ይህ ቀን አሏህ ሙሳንና የኢስራኤል ልጆችን ከፊርአውን የጠበቀበት ቀን ነው።

• አኡዙ ቢላሂ ሚነሸይጧኒ ረጂም__ አንድ ሙስሊም ቁርአን ከማንበብ በፊት ፣ ከመናገሩ ፣ ዱአ ከማድረጉ በፊት ፣ ወደ መፅዳጃ ቤት ከመግባቱ በፊት እና ማንኛውንም ነገር ከማከናወኑ በፊት የሚለው አረፍተ ነገር ሲሆን ትርጉሙም «ከተረገመው ሸይጧን በአሏህ እጠበቃለሁ» ማለት ነው።

• አውልያ__ ጓደኛ/ረዳት/ደጋፊ

• አውራህ__ ሐፍረተ ገላ

• አያህ__ ታአምር/ምልክት

• አያት__ ታአምራት

• አያቱል ኩርሲይ__ ሱራ አል-በቀራ አያህ 256 አያቱል ኩርሲይ ተብሎ ይጠራል

• አዝዋጅ__ጥንዶች(ባልና ሚስት)

• ባበልሪያን__ አንደኛው የጀነት መግቢያ በር ስም ነው።

• በድር__ በሙስሊሞችና በአሏህ ጠላቶች መካከል የተካሄደ የመጀመሪያው ሙሉ ወታደራዊ ዘመቻ(ጦርነት) ነው።

=>ይህ ጦርነት የተካሄደው በሁለተኛው ዓመተ ሂጅራ በሙስሊሞችና በመካ ቁረይሾች መካከል ነበር። በድር የምትገኘው ከሚዲነቱል ሙነወራ በስተደቡብ 150 ርቃ ነው። የሙስሊም ወታደሮች ቁጥር 313 ሲሆን የቁረይሽ ወታደሮች ደግሞ 1000 ነበሩ።

• በይቱሏህ__የአሏህ ቤት

• በይቱል ሃምድ__የምስጋና ቤት

• በካ__የመካ ሌላኛ መጠሪያ ስም ነው።

• በኒ ኢስራኢል__ የእስራኤል ጐሳ

• ባረከ ሏህ__ የአሏህ በረካ ባንተ ላይ ይሁን

=> አንድ ሙስሊም አንድን ሰው ሲያመሰግንና ውለታን ሲመልስ ይህን አባባል ይጠቀማል። ሰው የውየውም «ባረከ ሏህ ፊኩም» ብሎ ይመልስለታል።

• በርዘህ__በምድር ህይወትና በአሂራ ሂወት መካከል ያለ ክፍል

• ባቲጢል__ ውሸት/ውሸታም

• ቢንት__ ሴት ልጅ

• ቢስሚላህ__በአሏህ ስም

• ቢስሚላሂ ረህማኒ ረሂም__ በአሏህ ስም እጅግ በጣም ርህሩህ በጣም አዛኝ በሆነው።

• ቡህታን__ ሃሜት

• ቡራቅ__ነብዩ ሙሐመድ(ሰ.ዐ.ወ) ወደ ሚእራጅ የተጓዙበት እንሰሳ

• በስር__በከፊል የበሰለ ተምር

• ኸሊፋ__ ወራሽ/ተተኪ

• ደህሪ__ እምነት አልባ

• ደጃል__ውሸታም/አታላይ
መሲኸ ደጃል በመባልም ይታወቃል።

• ደሊል__ ማረጋገጫ/ማስረጃ

• ዶላል__ ጥመት

• ዳእዋ__ ጥሪ ወደ ኢስላም

• ዚክር__ አሏህን ማስታወስ

• ዙል ሂጃ__በሙስሊሞች የቀናት አቆጣጠር አስራ ሁለተኛው ወር ነው።

• አዲኑል ፊጥራ__ የሰው ልጅ የተፈጥሮ ሃይማኖት(ዲነል ኢስላም)

• ዱአ__ ፀሎት

• ደንክ__የውመል ቂያማ ካፊሮች አይነአማ ሁነው የሚቀሰቀሱበት

• ዱንያ__ ምድራዊ አለም

• ኢድ__ በዓል

=>በእስልምና ሁለት ዋና በአሎች አሉ።

1) ኢዱል ፊጥር

2) ኢደል አድሃ

• አል-ፋቲሃ__ መክፈቻ
የቁርአን የመክፈቻ ምእራፍ

• ፋሩቅ__ ይህ ስም የተሰጠው ለዑመር ኢብን አልኸጧብ ነበር። ትርጉሙም እውተትን ከውሸት የሚለይ ማለት ነው።

• ፊ ሰቢሊላህ__ በአሏህ መንገድ

• ፊርደውስ__ የጀነት መካከለኛና ከፍተኛው ክፍል

• ገዝዋ__ ጦርነት/ወታደራዊ ዘመቻ

• ጉስል__ የገላ ትጥበት

• ሐፍሳ__ የዑመር ኢብን አልኸጧብ ሴት ልጅ ፤ የነብዩ ሙሐመድ(ሰ.ዐ.ወ) ሚስት ነበሩ።

• ሀፊዝ__ ቁርአንን የሸመደደ

• ሃይድ__ የወር አበባ

• ሃጀረል አስወድ__ ጥቁር ድንጋይ

• ሃኪሚያ__ ሉአላዊነት

• ሃና__ የነብዩ ሏህ ኢሳ(ዐ.ሰ) ሴት አያት

• ሀሰን__ መልካም/የሚያምር/ የሚደነቅ

• ሐዋ__ የአደም(ዐ.ሰ) ሚስት

• ሂዳያ__ መመሪያ(ከአሏህ)

• ሂማ__ ጥብቅ ደን

• ሁድና__ የጦር አቁም ስምምነት

• ሁዱድ__ ገደብ

• ሁጃጅ__ ሀጅ የሚያደርግ ሰው

• ሁክም__ፍርድ

• ኢማም__ ሃይማኖታዊ መሪ/የጀምአ ሶላትን የሚመራ

• ኢማሙል ሙርሰሊን__ የመልዕክተኞች መሪ

• ኢምላስ__ ከሆድ አካባቢ በመመታት ምክኒያት ማስወረድ

• ኢህቲላፍ__ አለመግባባት/የሀሳብ ልዩነት/ጭቅጭቅ

• ሂራ__ በመካ አቅራቢያ ያለ የቦታ ስም ሲሆን ነብዩ ሙሐመድ(ሰ.ዐ.ወ) አሏህን በብቸኝነት ለመገዛት ወደዚህ ቦታ ይሄዱ ነበር። እዚህም ቦታ ነበር ረሱል(ሰ.ዐ.ወ) የመጀመሪያውን ወህይ(ራዕይ) የተገለፀላቸው።

• ኢላህ__ አምላክ/ጌታ

• ኢምሳክ__ የፆም ጊዜ መድረስ(መጀመር)

• ኢንጅል__ በነብዩ ሏህ ኢሳ(ዐ.ሰ) ዘመን የተላከ ወህይ(ራዕይ)

• ኢንስ ወል ጂን__ የሰው ልጅና ጅኒ

• ኢንሳን__ ሰው/የሰው ልጅ

• ኢናሊላሂ ወኢና ኢለይሂ ራጅኡን__ አንድ ሙስሊም መጥፎ ነገር ሲያጋጥመው ፣ የሚወዳቸውን ሰዎች ሲያጣ ፣ ኪሳራ ሲደርስበት ፣ መሰናክሎች ሲያጋጥሙት ሶብር በማድረግ ይህን አባባል (አረፍተነገር) ሊል ይገገባል። ትርጉሙም እኛ ለአሏህ ነን ወደሱም ተመላሾች ነን

• ኢንሻ አሏህ__ አሏህ ከፈቀደ(ካሻ)

• ኢቃመት አሶላት__ ትክክለኛና ሙሉ በሆነ መልኩ ሶላትን መስገድ

• ኢስላም__ ሲልም ወይም ሰላም ከሚለው የአረብኛ ቃል የመጣ ሲሆን ትርጉሙም ሰላም ፣ ታዛዥነት ወይም ለአሏህ ፈቃድ ራስን ማስገዛት ማለት ነው።

• ኢስነድ__ የእያንዳንዱ ሐዲስ የዘገባ ሰንሰለት

• ኢስራ__ የምሽት ጉዞ

• ኢስቲግፋር__ የአሏህን ምህረት መሻት

• ኢስቲኻራ__ ሃያሉ አሏህ ቀናውን መንገድ እንዲመራህና ችግሮችህን እንዲያቃልልህ መለመን

• ኢስቲንጃ__ የብልት ክፍሎችን በውሃ ማፅዳት

• ኢስቲስቃ__ በድርቅ ወቅት አሏህ(ሱ.ወ) ዝናብ ይሰጠን ዘንድ መለመን

• ኢቲሃድ__ ማንነት/ህብረት

• ጀመአ__ ግሩፕ

• ጃሂልያ__ ድንቁርና/በድንቁርና ፅልመት ውስጥ ያለ

• ጃህል__ ድንቁርና/እብሪተኝነት

• ጃህሪ__ በሶላት ወቅት ድምፅን ከፍ አድርጎ ቁርአን መቅራት

• ጀለሰ__ ተቀመጠ

• ጀናዛ__ አስክሬን/የቀብር ስነስርአት

• ጀዛከሏህ ኸይር__ አሏህ በመልካም ነገር ይመንዳህ

• ጂን__የተሰወረ

• ጁሁድ__ መካድ

• ጃሂድ__ ከሃዲ

• ካሚል__ ፍፁም የተሟላ/ሙሉ

• ከባኢር__ ትልቅ

• ከባኢረዙ ኑብ__ትልቅ ሃጢያት

ለምሳሌ:-
1) ሽርክ(ማጋራት)

2) ግድያ

3 ስርቆት

4) ዝሙት ዘ.ተ

• ከላም__ ንግግር

• ከላሙ ሏህ__ የአሏህ ንግግር

• ኸሊዲን__ዘውታሪ

• ኸሊዲነፊሃ አበዳ__ በውስጧም ለዘላለም ይኖራሉ(ዘውታሪዎች ይሆናሉ)።

• ሃሊቅ__ፈጣሪ

• ኸልቅ__ የአሏህ ፍጥረት

• ኸምር__ የአልኮል መጠጥ

• ኢጅተኒቡ__ ተውት

• ኸንደቅ__ ጉድጓድ/ጉድባ

• ሃተመን ነብይ__ የነብያቶች መደምደሚያ

• ሃጢብ__ ተናጋሪ

• ኸውፍ__ ፍርሃት

• ሁሹእ__ አትኩሮት/ራስን ዝቅ ማድረግ

• ኩን__ ሁን

• ኡም__ እናት

• አብ__ አባት

• ላ ሃውለውላ ቅወተ ኢላ ቢላህ__ ሀይልም ብልሃትም የለም ከአሏህ ቢሆን እንጂ።

• ላኢላሃ ኢለሏህ__ ከአሏህ ውጭ ሊያመልኩት የሚገባ ነገር የለም።

• ሙሐመድ ረሱሉ ሏህ__ ሙሐመድ(ሰ.ዐ.ወ) የአሏህ መልእክተኛ ናቸው።

• ላእና__ እርግማን

• ለይለቱል ቀድር__ የሃይል ምሽት/የእድል ምሽት

• ሉቅማን__ የጥንት አረቢያ ጠቢብ ሲሆን ሙአመር(ለረጅም ጊዜ የኖረ) የሚል መጠሪያም አለው።

• መድረሳ__ ትምህርት ቤት

• መግፊራ__ ምህረት

• መሃባ__ ውዴታ

• መህር__ ጥሎሽ

• መይስር__ ቁማር

• መክሩህ__ የተጠላ

• መቃሲድ__ አላማ/ግብ

• መሳኪን__ ችግረኞች

• መዲነተ አነበውይ__ የነብዩ ከተማ

• ሙእጅዛት__ ተአምራት

• ሙህሰናት__ የተጠበቀች ሴት

• ሙበሽራት__ የምስራች/የደስደስ

• ሙፍሪድ__ አሏህን አዘውትሮ የሚያወሳ

• ሙሐዲስ__ የሐዲስ ሊቅ

• ሙሐዲሲን__ የሐዲስ ሊቃውንት

• ሙሃጅር__ ስደተኛ

• ሙእሚን__ በአሏህ ጥልቅ ኢማን ያለው

• ሙሽሪክ__ ጣኦት አምላኪያን/አጋሪዎች/የሽርክ ሰዎች

• ሙስሊም__ ራሱን ለአሏህ ፈቃድ ተገዥ ያደረገ

• ነፍስ__ ሩህ

• ነህኑ__ እኛ

• ነህር__እርድ

• ናር__ እሳት

• ናቂብ__ የጐሳ መሪ/በዘመቻ ጉዞ ላይ ያሉ ሰዎች መሪ

• ናስ__ የሰው ልጅ

• ሙተቁን__ አሏህን የሚፈሩ ሰዎች

• ነሷራ__ ለክርስቲያን እምነት ተከታዮች የተሰጠ መጠሪያ ስም ነው።

• ኒካህ__ ጋብቻ

• ኑን__ አሳ

• ኑቡዋ__ ነብይነት

• ኑር__ ብርሃን

• ኑዙል__ የቁርአን ወህይ(ራዕይ)

• ቀዷ ወ ቀድር__ ድንጋጌና እጣፈንታ/እድል

• ቃዲ__ ዳኛ

• ቀለም__ እስክርቢቶ

• ቀልብ__ ልብ

• ቀመር__ ጨረቃ

• ቃሪ__ ቁርአን የሚቀራ ሰው

• ቂል ወቃል__ እንቶ ፈንቶ ወሬ

• ቂብላ__ አቅጣጫ

• ቂታል ፊሰቢሊላህ__ በአሏህ መንገድ መታገል(መፋለም)

• ቂያም__ መቆም

• ቂያማ__ ትንሳኤ

• ቂያሙ ለይል__ ለሊት ለሶላት መቆም

• ረብ__ ጌታ/አምላክ

• ረበክ__ ጌታህ

• ረበል አለሚን__ የፍጥረታት ጌታ